Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zaktualizowało bazę zawartych umów PPP. Tym samym możemy podsumować PPP w Polsce w roku 2020.
PPP w trybie PZP i koncesji
W roku 2020, podobnie jak w latach poprzednich, przewagę stanowiły projekty koncesyjne. Z 13 zawartych umów, 7 to umowy czysto koncesyjne a 6 to umowy, w których podstawą prawną wybory partnera prywatnego było PPP w trybie PZP lub koncesji (art. 4 ust. 1, art. 4 ust. 2).
Wartość nakładów inwestycyjnych
Wśród 6 projektów, gdzie podstawą prawną wyboru partnera prywatnego było PPP w trybie PZP lub koncesji, najmniejsza wartość nakładów inwestycyjnych brutto opiewa kwotę ponad 1,5 miliona złotych i dotyczy modernizacji nawierzchni Placu Piastów w Oławie, natomiast największa stanowi wartość blisko 660 milionów złotych i dotyczy budowy linii Krakowskiego Szybkiego Tramwaju. Łączna wartość nakładów inwestycyjnych tych sześciu umów wynosi ponad 792,6 miliona złotych.
Sektory zawieranych umów
Wśród przedsięwzięć widnieją 2 z sektora infrastruktury transportowej, 2 z sektora efektywności energetycznej oraz po 1 z obszaru rewitalizacji i budynków publicznych.
Czas wyboru partnera
Wśród zeszłorocznych umów są inwestycje zapoczątkowane do kilku lat wstecz: jedna z 2014 roku, trzy z 2018 roku oraz po jednej z 2019 i 2020 roku. Tendencja ta przełamuje dotychczasowe opinie, że projekty, których data wszczęcia postępowania jest dłuższa niż rok nie mają szans na realizację. Jednak średnia czasu jaki upłynął od wszczęcia postępowania do podpisania umowy w 2020 roku nie napawa optymizmem, gdyż wynosi aż 31 miesięcy. To bardzo długi okres czasu i należy zgodzić się, że jest on niekorzystny dla obu stron i tym samym przedsięwzięcia.
Czas trwania umów
Najkrótszy okres umowy to 4 lata (Przebudowa nawierzchni Placu Piastów w Oławie), najdłuższy natomiast to 28 lat (Zaprojektowanie, wybudowanie i eksploatacja parkingów dla Miasta Łodzi – Etap II).
Rodzaj podmiotu publicznego, dofinansowanie, doradztwo
Wśród gmin z podpisanymi w 2020 roku umowami PPP w trybie PZP i koncesji (art. 4 ust. 1 oraz ust. 2) są trzy gminy miejskie, jedna gmina miejsko-wiejska, dwie gminy wiejskie. Żaden z projektów nie otrzymał wsparcia UE. Natomiast z doradztwa korzystano w trzech przypadkach na sześć.
Wszystkie umowy
W 2020 roku podpisano 13 umów o łącznej wartości ponad 883,6 milionów złotych, w tym w dwóch przypadkach (koncesje na usługi) nie znamy ich wartości. Wśród zawartych umów najmniejsza ma wartość zaledwie 300 tysięcy złotych, natomiast największa blisko 660 milionów złotych. Najwcześniejsze postępowanie wszczęto w 2012 roku.
Przedział wartości projektów
W związku z tym, że w 2020 roku przeważały projekty koncesyjne, zatem nie dziwi fakt, że najwięcej projektów pod względem wartości stanowiły projekty mikro (o wartości poniżej 5 mln). Łącznie było ich 7, z czego tylko w jednym przypadku podstawą prawną wyboru partnera prywatnego było PPP w trybie PZP .
Podział projektów pod względem przedziału wartości:
-
- mikro (poniżej 5 mln) – 7
- małe (5-40 mln) – 3,
- duże (40-100 mln) – 1,
- bardzo duże (100-500 mln) – 1,
- największe (pow. 500 mln) – 1 .
Sektory zawieranych umów
Na tle wszystkich podpisanych umów, bez względu na procedurę wyboru partnera prywatnego, w 2020 roku dominowały przedsięwzięcia z sektora infrastruktury transportowej. Kolejno za nimi równolegle po 2 umowy z sektorów: efektywności energetycznej, gospodarki odpadami oraz sportu i turystyki. Po 1 umowie odnotowano z zakresu szeroko rozumianej rewitalizacji (nie w oparciu o ustawę o rewitalizacji), budynków publicznych i gospodarki wodno-kanalizacyjnej. Umowę o najwyższej wartości podpisano w sektorze infrastruktury transportowej (Budowa KST), zaś o najniższej w sektorze gospodarki odpadami (rekultywacja gminnego składowiska odpadów).
Jak wypadł rok 2020 na tle poprzednich lat?
Pozytywne jest to, że pomimo wszechobecnej pandemii COVID-19, PPP w Polsce toczy się jak w latach bezpośrednio poprzedzających rok 2020. Jednak statystyki lat bezpośrednio poprzedzających czas pandemii nie pokazują znacznych wzrostów PPP w Polsce. Patrząc na liczby, pod względem ilości umów ppp oraz skuteczności podejmowanych działań, najefektywniejszy dotychczas był rok 2015. Również liczba zamierzeń inwestycyjnych nie odnotowuje wzrostów z roku na rok, a nawet spadek: 140 zamierzeń w 2018 roku (stan na 31.03.2019), 128 zamierzeń w roku 2021 (stan na 11.02.2021). Pomimo, iż powinna cieszyć realizacja “starych” projektów, to średni okres toczącego się postępowania na wybór partnera w wymiarze ponad 2,5 roku w przypadku przedsięwzięć z podstawą wyboru partnera prywatnego w trybie PZP i koncesji (art. 4 ust. 1, 2), nie napawa optymizmem i chęcią uczestnictwa w postępowaniach ppp przez wszystkie strony, ze względu na poświęcony czas, koszty oraz ryzyko zmian, które mogą nastąpić w tym czasie niemalże w każdym obszarze przygotowania przedsięwzięcia do realizacji. Czy nawet, gdy skończą się fundusze unijne, możemy spodziewać się spektakularnych sukcesów w polskim PPP, a wskaźniki kiedykolwiek znacznie przekroczą te z 2015 roku?
Postępowania PPP, umowy PPP i skuteczność 2009-2020
Podpisane umowy PPP w 2020 roku (kliknij w obrazek i pobierz)
W trakcie powstawania artykułu został również udostępniony przez Ministerstwo Raport rynku PPP 2009-2020. Poniżej przybliżamy wybrane zestawione wykresy podsumowujące rynek PPP w Polsce w latach 2009-2020.
Liczba wszczętych postępowań i umów PPP w podziale na lata
Umowy PPP 2009-2020 (kliknij w obrazek i pobierz)
Zamierzenia inwestycyjne (kliknij w obrazek i pobierz)
Violetta Drabik-Franiewska
źródło:
1. Baza umów PPP, stan na dzień 27.01.2020, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej
2. Baza zamierzeń inwestycyjnych PPP, stan na dzień 11.02.2020, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej
3. Baza zamierzeń inwestycyjnych PPP, stan na dzień 31.03.2019, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej
4. Raport rynku PPP 2009-2020, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej