Zastanawiasz się nad tym, ile jest miast w Polsce? Na początku 2025 roku prawa miejskie w Polsce posiadało dokładnie 1020 miast. To liczba, która może zaskakiwać – jeszcze kilka lat temu przekroczenie granicy tysiąca wydawało się odległe. Tymczasem proces nadawania miejscowościom statusu miasta przyspieszył, co znacząco wpłynęło na obecny podział administracyjny Polski. Zmiany te odzwierciedlają nie tylko potrzeby lokalnych społeczności, ale także zmieniające się funkcje przestrzenne i gospodarcze wielu miejscowości.

Jak przebiega proces nadania miejscowościom statusu miasta?

W Polsce status miasta przyznaje się na mocy rozporządzenia Rady Ministrów, niezależnie od liczby mieszkańców. Choć dawniej decydujące były kryteria demograficzne, dziś pod uwagę bierze się również inne elementy, jak np. miejskie cechy funkcjonalno-przestrzenne, liczba punktów usługowych czy siedziby władz gminy. Co ciekawe, większość miejscowości aspirujących do uzyskania praw miejskich jest niewielka i liczy często poniżej 10 tysięcy mieszkańców.

Warunkiem jest najczęściej:

• wyraźne funkcje miejskie (np. lokalne centrum administracyjne),
• opinia wojewody i Rady Gminy,
• poparcie mieszkańców, wyrażone w konsultacjach społecznych.

Rok 2024: symboliczne przełamanie bariery 1000 miast

1 stycznia 2024 roku był przełomowy – liczba miast w Polsce osiągnęła 1013, co oznaczało przekroczenie symbolicznego progu tysiąca. Na liście znalazło się 34 nowe miasta, z czego najwięcej w:

• województwie mazowieckim (aż 11),
• województwie łódzkim (8),
• województwie śląskim, wielkopolskim i lubelskim.

Zmiany dotyczyły m.in. takich obszarów jak powiat lipski, powiat garwoliński, powiat przysuski, powiat radzyński czy powiat tomaszowski. Nierzadko wiązało się to również z ustaleniami granic niektórych gmin lub zmianą nazwy gminy.

Rok 2025: kolejne nowe miasta na mapie

Tendencja wzrostowa nie wyhamowała. Od 1 stycznia 2025 roku prawa miejskie uzyskało kolejnych 7 miejscowości, co zwiększyło liczbę miast do 1020. Nowe miasta to:

• Końskowola, Kurów, Wąwolnica w województwie lubelskim (powiat puławski),
• Kazanów w powiecie zwoleńskim (województwo mazowieckie),
• Kobylnica w powiecie słupskim (województwo pomorskie),
• Sobków w powiecie jędrzejowskim (województwo świętokrzyskie),
• Zaniemyśl w powiecie średzkim (województwo wielkopolskie).

Co ciekawe, większość mieszkańców poparła projekt nadania statusu miasta, co jest potwierdzeniem lokalnych aspiracji i poczucia tożsamości miejskiej.

Struktura polskich miast – nie tylko metropolie

Wbrew pozorom polskie miasta to nie tylko wielkie ośrodki jak Warszawa, Wrocław (stolica województwa dolnośląskiego) czy Kraków. Aż 635 miast w Polsce ma mniej niż 10 tysięcy mieszkańców, co stanowi ponad 60% wszystkich. Z drugiej strony, tylko:

• 1 miasto (Warszawa – stolica Polski) liczy ponad 1 mln mieszkańców,
• 4 miasta mieszczą się w przedziale 500–999 tys.,
• 8 miast ma od 200 do 499 tys. mieszkańców.

Wśród największych miast Polski znajdują się także Łódź, Poznań, Wrocław czy Gorzów Wielkopolski (jedna z dwóch stolic województwa lubuskiego).

Status miasta a prawa powiatu – jak wygląda zarządzanie?

W Polsce istnieją 66 miast na prawach powiatu – to jednostki łączące kompetencje gminy i powiatu. Oprócz nich, 302 miasta to samodzielne gminy miejskie, a w 107 miastach funkcję włodarza pełni prezydent miasta. To często największe ośrodki miejskie i regionalne, pełniące rolę stolic powiatów, a niekiedy także województw.

Zmienna mapa – co czeka polskie miasta w przyszłości?

Obserwując dynamikę ostatnich lat, można założyć, że nadanie kolejnym miejscowościom statusu miasta będzie kontynuowane. Powody są zarówno symboliczne, jak i praktyczne – większy prestiż, lepsze możliwości inwestycyjne, szansa na rozwój infrastruktury. W powiatach takich jak kępiński, otwocki, przemyski, bialskim, łowickim czy wągrowieckim także pojawiają się aspiracje i wnioski lokalnych władz.

Możliwe, że już w kolejnych latach na liście miast znajdą się miejscowości z powiatu częstochowskiego, koneckiego, opoczyńskiego, żnińskiego czy żarskiego – wszystko zależy od decyzji Rady Ministrów oraz postawy mieszkańców.

Od wsi do miasta – ewolucja, która się nie kończy

Liczba miast w Polsce nie jest już czymś stałym – to zmienna, dynamiczna wartość. Polskie miasta powstają tam, gdzie mieszkańcy widzą przyszłość swojej społeczności właśnie w modelu miejskim. Niezależnie, czy to mała miejscowość z powiatu biłgorajskiego, czy rozrastające się przedmieścia w województwie kujawsko-pomorskim, każda z nich ma prawo aspirować do miejskiego statusu. Dzięki temu mapa Polski nieustannie się zmienia, a lista miast wydłuża – pokazując, że lokalne władze i mieszkańcy chcą aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu przyszłości naszego kraju.