W Polsce funkcja prezydenta miasta cieszy się dużym prestiżem i odpowiedzialnością, dlatego wielu zastanawia się, ile trzeba mieć lat żeby być prezydentem miasta. Wbrew pozorom wymagania wiekowe wcale nie są wygórowane. Prawo określa je jasno, podobnie jak w przypadku osób ubiegających się o urząd wójta czy burmistrza. Sprawdź, jakie jeszcze kryteria musi spełnić kandydat, aby móc wziąć udział w wyborach organizowanych przez gminną komisję wyborczą i uzyskać poparcie mieszkańców.

Minimalny wiek kandydata, aby zostać wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta?

Aby zostać prezydentem miasta, trzeba mieć ukończone 25 lat najpóźniej w dniu głosowania. Ten sam wiek obowiązuje dla osób chcących kandydować na wójta, burmistrza i prezydenta miasta, niezależnie od wielkości gminy. Jest to podstawowy warunek ustawowy wynikający z przepisów regulujących wybory organów wykonawczych gmin w Polsce.

Warto pamiętać, że prezydent miasta jest organem wykonawczym gminy w:

• miastach powyżej 100 tys. mieszkańców,
• miastach na prawach powiatu,
• oraz w miastach, w których przed wejściem w życie ustawy o samorządzie gminnym prezydent miasta pełnił funkcję organu wykonawczego.

Dzięki temu każdy pełnoletni obywatel Polski, który spełnia wymagany próg wiekowy, ma otwartą drogę do kandydowania, niezależnie od miejsca zamieszkania.

Kto może kandydować? Nie tylko wiek ma znaczenie

Oprócz osiągnięcia wymaganego wieku, kandydat musi spełnić kilka dodatkowych kryteriów. Są one ściśle powiązane z posiadaniem praw wyborczych i pełnią praw publicznych.

Kandydat na prezydenta miasta musi:

• posiadać obywatelstwo polskie,
• nie być osobą ubezwłasnowolnioną prawomocnym orzeczeniem sądu,
• nie być pozbawionym praw publicznych ani praw wyborczych prawomocnym wyrokiem sądu lub trybunału stanu,
• nie być skazanym prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, ani za przestępstwo skarbowe.

To zabezpiecza, by urząd mógł pełnić ktoś nieposzlakowanej opinii, cieszący się zaufaniem publicznym.

Czy kandydat na prezydenta musi mieszkać w tej gminie?

Ciekawostką jest fakt, że kandydat na prezydenta miasta nie musi na stałe zamieszkiwać w danej gminie. Różni się to od sytuacji radnych, którzy muszą mieszkać w obszarze gminy, do której rady kandydują.

Oznacza to, że obywatel spełniający wymogi może zostać zgłoszony przez komitet wyborczy w dowolnym mieście, o ile zarejestruje on listy kandydatów i dochowa terminów ustalonych przez gminną komisję wyborczą najpóźniej do dnia wskazanego w kalendarzu wyborczym.

Jak przebiegają wybory prezydenta miasta?

Wybory prezydenta miasta, podobnie jak wybory wójta i burmistrza, są organizowane przez gminne komisje wyborcze. Zgłoszenie kandydatów odbywa się przez komitety wyborcze, które mają prawo zgłaszania ich najpóźniej w terminie przewidzianym w ordynacji. Gdy w pierwszym głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości głosów, czyli nie otrzyma więcej niż połowy ważnie oddanych głosów, organizuje się ponowne głosowanie.

W ponownym głosowaniu biorą udział dwaj kandydaci z najlepszym wynikiem. Jeśli któryś z kandydatów się wycofa, prawo uczestniczenia przysługuje kolejnemu w kolejności. Jeśli zdarzy się równość głosów, rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez gminną komisję wyborczą.

Kadencja i ograniczenia w sprawowaniu urzędu

Od 2018 roku kadencja prezydenta miasta (podobnie jak wójta i burmistrza) wynosi 5 lat. Dodatkowo wprowadzono zasadę, zgodnie z którą jedna osoba może pełnić urząd najwyżej przez dwie kolejne kadencje. Ma to zapewnić rotacyjność władzy i dopływ świeżych pomysłów do organów jednostek samorządu terytorialnego.

Co więcej:

• liczba radnych wybieranych do rady miasta oraz rady powiatu ustalana jest w zależności od liczby mieszkańców,
• wybory wójta, burmistrza i prezydenta odbywają się w głosowaniu tajnym.

Dlaczego warto znać wymagania?

Znajomość tego, ile trzeba mieć lat żeby być prezydentem miasta, oraz jakie są wymogi dotyczące praw wyborczych i niekaralności, ma znaczenie nie tylko dla potencjalnych kandydatów. Również wyborcy powinni wiedzieć, kto i na jakich zasadach może ubiegać się o ich głosy. To zwiększa świadomość obywatelską i sprzyja bardziej odpowiedzialnym decyzjom przy urnach.

Twoja gmina, Twoja przyszłość – jak przebiegają wybory wójta?

Decyzja o tym, kto zostanie wójtem, burmistrzem czy prezydentem miasta, ma bezpośredni wpływ na rozwój lokalnych inwestycji, sprawy społeczne, a nawet wygląd i bezpieczeństwo otoczenia. Warto więc rozumieć, jakie wymogi stawia prawo przed osobami, które chcą kandydować i sprawować urząd w administracji rządowej i samorządowej. Bo to właśnie w Twoich rękach – i w rękach Twoich sąsiadów – leży przyszłość danej gminy i komfort życia jej mieszkańców.

FAQ – najczęściej zadawane pytania