Temat metra w Polsce od lat wzbudza duże emocje zarówno wśród mieszkańców największych aglomeracji, jak i inwestorów czy urbanistów. Nie każdy jednak wie, w jakich miastach w Polsce jest metro i czy którakolwiek z rozpoczętych inwestycji wkrótce dołączy do stołecznego projektu. Przyjrzyjmy się aktualnemu stanowi oraz planom rozwoju podziemnej kolei w polskich miastach.

Metro warszawskie — jedyne pełnoprawne metro w Polsce

Warszawa to obecnie jedyne polskie miasto mogące poszczycić się systemem metra o parametrach klasycznego chemin de fer métropolitain. Pierwsza linia metra w Warszawie była długo wyczekiwana — budowę rozpoczęto jeszcze w czasach PRL, jednak pierwszy pal stalowy pod przyszłą stację wbito dopiero w 1983 roku. Po trzech latach intensywnych robót tunel i stację metra zaczęto formować pod ziemią. Ostatecznie pasażerowie mogli wsiąść do radzieckich wagonów metra dopiero w 1995 roku.

Ile linii i stacji metra jest w Warszawie?

• Linia M1 warszawskiego metra liczy 23 km długości, posiada 21 stacji metra i stanowi oś północ–południe. To pierwsza linia metra w Polsce, której budowa trwała kilkanaście lat i zakończyła się w 2008 roku.

• Linia M2: to druga linia metra w stolicy, biegnąca na osi wschód–zachód. Jej budowę rozpoczęto w 2010 roku, a pierwsze odcinki oddano do użytku w 2015 roku. Dzięki niej mieszkańcy mogą wygodnie przemieszczać się między lewobrzeżną a prawobrzeżną częścią Warszawy.

Metro w Warszawie nadal się rozwija. Generalna Dyrekcja Budowy Metra prowadzi prace projektowe nad trzecią linią (M3), której pierwszy etap ma być już w trakcie budowy w 2028 roku. Możliwe, że w przyszłym roku pojawią się już konkretne decyzje związane z przetargu na budowę.

Zobacz także: Największe miasta Polski

Kolejne polskie miasto z metrem? Kraków — najbardziej zaawansowany temat metra poza Warszawą

Kraków to kolejne polskie miasto, które ma realną szansę na własne metro. Wszystko zaczęło się od referendum z 2014 roku, w którym aż 55,11% mieszkańców opowiedziało się za budowie pierwszej linii metra.

Do końca 2025 roku mają zapaść ostateczne decyzje i ustalenia dotyczące przebiegu inwestycji, jej finansowania oraz technologii. Szacuje się, że koszt budowy wyniesie około 13,5 miliarda złotych, a dodatkowe 1,5 miliarda pochłonie tabor.

Planuje się, że pierwsza linia metra w Krakowie będzie miała około 26 kilometrów długości, a w pierwszym etapie powstanie strategiczny, 6-kilometrowy odcinek w samym centrum. Oto kluczowe założenia:

• budowę rozpoczęto by dopiero pod koniec 2028 roku,
• stacji metra w centrum ma być kilka, by odciążyć ruch tramwajów i autobusów,
• mieszkańcy zyskają wygodny dojazd do głównych węzłów przesiadkowych.

Plany wydają się na tyle skonkretyzowane, że istnieją ogromne szanse, iż to właśnie w Krakowie metro powstanie w pierwszej kolejności.

Sprawdź także: Jakie jest najnowocześniejsze miasto w Polsce?

Łódź — „metro” w wersji kolejowej, czyli tunel pod centrum

Łódź od lat określa swoją inwestycję mianem „łódzkiego metra”, choć w rzeczywistości jest to tunel średnicowy dla kolei aglomeracyjnej i dalekobieżnej. Powstający tunel liczy 7,5 km długości, a jego głębokość sięga od 14 do 24 metrów pod powierzchnią ziemi.

Projekt przewiduje trzy podziemne przystanki: Łódź Śródmieście, Łódź Polesie oraz Łódź Koziny. Dzięki temu miasto zyska:

• szybszy przejazd pociągów przez centrum,
• komfortowe przystanki przypominające stacje metra,
• rozwiązanie części problemów komunikacyjnych, bez kosztownej budowy klasycznego metra.

Tunel ma zostać oddany do użytku w 2026 roku (pierwotnie planowano na 2022), co uczyni Łódź specyficznym przypadkiem — miastem bez pełnoprawnego metra, ale z infrastrukturą zbliżoną do minimetra.

Wrocław — ambitne plany bez realizacji

Inne polskie miasta także rozważały budowę podziemnej kolei. Wrocław to przykład metropolii, gdzie temat metra powracał wielokrotnie: od pierwszych koncepcji w 1934 roku, przez lata 70., aż po projekt z 2015 roku, zakładający 36 km tras i 34 stacje. Koszt tej inwestycji szacowano na 10–20 miliardów złotych.

Obecnie wrocławianie czekają na wyniki analiz, które zlecił radny PiS w 2025 roku. Jednak na razie nic nie wskazuje, by budowa metra we Wrocławiu mogła ruszyć w najbliższych latach.

Dlaczego inne polskie miasta nie mają metra?

Mimo wielu pomysłów, żadne inne polskie miasto poza Warszawą i (w ograniczonym zakresie) Łodzią nie rozpoczęło faktycznej budowy podziemnej kolei. Przyczyn jest kilka:

• Wysokie koszty — kilometr klasycznego metra to wydatek rzędu 670 mln zł, co przekracza możliwości samorządów bez ogromnego wsparcia rządowego i unijnego.
• Specyfika urbanistyczna — metro najbardziej opłaca się w miastach o zwartym układzie z wyraźnym centrum, dzielnicami mieszkaniowymi i biznesowymi.
• Alternatywy — wiele polskich miast stawia na rozwój sieci tramwajowej, która jest tańsza i bardziej elastyczna.

Pod ziemią kryją się marzenia — co dalej z polskim metrem?

Choć dziś odpowiedź na pytanie „w jakich miastach w Polsce jest metro?” brzmi krótko: tylko w Warszawie, to przyszłość może wyglądać ciekawiej. Kolejne polskie miasto, czyli Kraków, ma realne szanse na budowie pierwszej linii metra w najbliższej dekadzie. Z kolei tunel w Łodzi pokazuje, że innowacyjne projekty kolejowe mogą w praktyce przypominać metro i w pewien sposób wypełniać lukę w miejskim transporcie.

Czy Warszawa pozostanie jedynym miastem z prawdziwym metrem w Polsce? Czy może wkrótce doczekamy się otwarcia kolejnych stacji metra także w innych aglomeracjach? Tego dowiemy się być może szybciej, niż myślą sceptycy.

Choć w Polsce metro znajdziemy obecnie wyłącznie w Warszawie, ciekawym tłem dla tematu transportu miejskiego są również inne zagadnienia związane z urbanistyką. Przy planowaniu dużych inwestycji infrastrukturalnych często analizuje się odległości między miastami, by zoptymalizować sieć połączeń i umożliwić sprawny dojazd z aglomeracji oddalonych od siebie o setki kilometrów. Warto przy tym wspomnieć, że najdłuższe miasto w Polsce to Jelenia Góra które rozciąga się aż na około 30 kilometrów, co również ma wpływ na wyzwania komunikacyjne. Z kolei kwestia finansowania takich kosztownych projektów skłania do przyjrzenia się statystykom, z których wynika, że w rankingu figurują również najbardziej zadłużone miasta w Polsce, co może znacząco utrudnić realizację podobnych inwestycji w przyszłości.

FAQ – najczęściej zadawane pytania