Skalne miasta w Polsce to niezwykłe formacje skalne, które przypominają miejskie zabudowania – z ulicami, zaułkami i wąskimi przejściami między ścianami skalnymi. Tworzą malownicze krajobrazy i przyciągają turystów spragnionych kontaktu z przyrodą, geologii i niecodziennych widoków. Choć pojęcie „skalnego miasta” wielu osobom kojarzy się z czeskimi Adršpašskimi Skałami, także po polskiej stronie Sudetów, Karpat i Gór Świętokrzyskich znajdują się prawdziwe perełki warte odwiedzenia.
Gdzie znajdziemy skalne miasta w Polsce?
Tego typu zjawiska geologiczne powstają głównie w gruboziarnistych piaskowcach, które podlegają wietrzeniu mechanicznemu, wodnemu i erozji. Z czasem tworzą się spękania skalne, a między nimi – głębokie szczeliny, zaułki i tarasy. W Polsce najbardziej znane zespoły bloków skalnych znajdują się w:
- Górach Stołowych i Sudetach Zachodnich,
- Pogórzu Rożnowskim i Ciężkowickim,
- Karpatach (Podkarpacie),
- Świętokrzyskiem.
To właśnie tam występują labirynty skalne przypominające małe „miasta z kamienia”, często objęte ochroną jako rezerwat przyrody lub fragment parku narodowego.
Góry Stołowe – kraina skalnych cudów
Bez wątpienia to właśnie Góry Stołowe należą do najbardziej znanych miejsc w Polsce, gdzie natura stworzyła prawdziwe miasto skalne. Dwa najbardziej rozpoznawalne punkty to:
Błędne Skały
Błędne Skały znajdują się w Sudetach Środkowych, na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych, między Karłowem a Kudową-Zdrojem. To malowniczy labirynt korytarzy skalnych, z wąskimi szczelinami i fantazyjnymi formacjami nazwanymi m.in. „Kurza Stopka”, „Tunel” czy „Stołowy Głaz”.
Wąskie przejścia i skalne korytarze – niekiedy szerokie na zaledwie 50 cm – tworzą niezwykłe wrażenie przebywania w podziemnym mieście bez dachu. Wstęp na trasę jest biletowany, a przejście zajmuje około godziny.
Szczeliniec Wielki
To najwyższy szczyt Gór Stołowych (922 m n.p.m.) i punkt obowiązkowy każdej wizyty w regionie. Na jego szczycie rozciąga się skalne „tarasowisko” z unikalnymi formami o nazwach takich jak „Mamut”, „Fotel Pradziada” czy „Kwoka”. Trasa prowadzi przez setki schodów, wąskie korytarze, punkty widokowe i przepaście o bajkowym charakterze.
Skamieniałe Miasto – skalne miasto z legend
Na Pogórzu Ciężkowickim, nad prawym brzegiem rzeki Biała, znajduje się Skamieniałe Miasto – rezerwat przyrody położony tuż przy miejscowości Ciężkowice. To formacje skalne, zbudowane z piaskowców ciężkowickich, które tworzą naturalne wieże, ambony i maczugi.
Skały noszą legendarne nazwy – Warownia, Ratusz, Grunwald, Czarownica – i rozlokowane są wzdłuż około 2-kilometrowej trasy wyznaczonej szlakiem niebieskim. To miejsce urzeka nie tylko kształtami, ale też atmosferą dawnej legendy o rycerzach zaklętych w kamień.
Diable Skały i Skałki Piekło – świętokrzyskie tajemnice natury
Na terenie Pogórza Rożnowskiego znajduje się kolejna osobliwość geologiczna – Diable Skały w Bukowcu. To rezerwat przyrody nieożywionej, w którym można zobaczyć baszty, stoły i grzyby skalne oraz jaskinię szczelinową „Diabla Dziura”. Ukształtowane z piaskowców zlepieńcowych, skały zachwycają niepowtarzalnymi kształtami i surowym klimatem.
W województwie świętokrzyskim na uwagę zasługuje też rezerwat przyrody Skałki Piekło pod Niekłaniem. Tamtejsze ostańce, przybierające formę pomarańczowych kominów i ambon, powstały na skutek działania wód deszczowych i wietrzenia mechanicznego. Malownicza trasa biegnie wśród drzew i fantazyjnych szczelin, tworząc jeden z najbardziej malowniczych skalnych labiryntów w Polsce.
Rudawy Janowickie i magiczne Starościńskie Skały
W Sudetach Zachodnich, na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego, znajduje się kolejny ukryty skarb: Starościńskie Skały w Rudawach Janowickich. To grupa form skalnych wyrzeźbionych w waryscyjskim granicie karkonoskim, z oknami skalnymi, kociołkami i iglicami.
Skały wznoszą się na wysokość ponad 20 m i są znane z romantycznego charakteru – już w XIX wieku książę Wilhelm Hohenzollern polecił wybudować tam ścieżki, schody i punkty widokowe. To miasto skalne w miniaturze, mniej znane niż Błędne Skały, ale równie zachwycające.
Kamienne cuda, które warto zobaczyć
Skalne miasta w Polsce to nie tylko piękno natury, ale także lekcja geologii i historii. Miejsca takie jak Szwajcaria Lwówecka, Rezerwat Prządki czy skały pod Adamowem (woj. lubelskie) również zasługują na uwagę – każde z nich oferuje inne spojrzenie na formacje skalne i zaskakuje kształtami, kolorami i ukształtowaniem terenu.
Warto odwiedzić skalne miasta z wielu powodów:
- pozwalają na aktywny wypoczynek w przyrodzie,
- zachwycają widokami i fantazyjnymi formami,
- są dostępne także dla rodzin z dziećmi,
- oferują ciekawe legendy i opowieści związane z ich powstaniem.
Kamienny szlak pełen przygód
Od Szczelińca Wielkiego, przez Skamieniałe Miasto, aż po Starościńskie Skały – Polska oferuje prawdziwy szlak kamiennych miast, które zachwycają różnorodnością. Te niezwykłe formacje przypominają, jak potężne i kreatywne potrafią być siły przyrody. W świecie, gdzie często szukamy wrażeń wirtualnych, miasto skalne z jego surową urodą i skalnym labiryntem to powrót do prawdziwych emocji. Wystarczy mapa, wygodne buty i odrobina ciekawości – a przed oczami otworzy się świat z piaskowca, ciszy i wiatru.
Jeżeli interesujesz się tematyką skalnych miast w Polsce być może w obrębie Twoich zainteresowań znajdzie się także ranking 20 największych miast w Polsce oraz bezpieczne miasta w Polsce w razie wojny. Stale rozbudowujemy naszą bazę publikacji na temat polskich miast.
